Ορέστης Ομράν
Απαγόρευση αμβλώσεων στις ΗΠΑ: Ένας κόσμος που αλλάζει προς το χειρότερο

Έχουμε μια προσωρινή επικράτηση του συντηρητικού ριζοσπαστισμού στο πεδίο των ατομικών δικαιωμάτων

Η πρόσφατη διαρροή του σχεδίου απόφασης του Ανώτατου Δικαστηρίου των Ηνωμένων Πολιτειών στην υπόθεση Dobbs v. Jackson Women’s Health Organization, η οποία φαίνεται να ανατρέπει την απόφαση Roe v. Wade, που από το 1973 επιτρέπει πρακτικά τις αμβλώσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες, όχι μόνο πλήττει ανεπανόρθωτα μία από τις βασικές ελευθερίες των γυναικών αλλά και σηματοδοτεί την προσωρινή επικράτηση του συντηρητικού ριζοσπαστισμού στο πεδίο των ατομικών δικαιωμάτων. Αν επαληθευθεί το περιεχόμενο του σχεδίου μετά και τη δημοσίευση της απόφασης που αναμένεται τον Ιούνιο, τουλάχιστον 22 Πολιτείες θα θέσουν σημαντικούς περιορισμούς στο δικαίωμα στην άμβλωση αναγκάζοντας χιλιάδες γυναίκες να ταξιδέψουν εκτός των Πολιτειών αυτών για να υποβληθούν νομίμως στην επέμβαση, ταξίδι που για πολλές από αυτές θα είναι οικονομικά απαγορευτικό, οδηγώντας σε αύξηση των παράνομων αμβλώσεων.

Τρία βασικά συμπεράσματα για τις ΗΠΑ και τον κόσμο μπορούν, κατ’αρχήν, να εξαχθούν από την εξέλιξη αυτή:

Πρώτον, τίποτα δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο στο πεδίο των ατομικών δικαιωμάτων, ακόμα και στις δυτικές δημοκρατικές κοινωνίες. Ο συντηρητικός αναθεωρητισμός που διογκώθηκε ως αντίβαρο στις δημοκρατικές ελίτ εξακολουθεί να επιδιώκει την ανατροπή θεμελιωδών κατακτήσεων των σύγχρονων κοινωνιών. Ο νέος συντηρητισμός, ωστόσο, είναι πιο επιθετικός, πιο εσωστρεφής και πολύ πιο επικίνδυνος από τις αντίστοιχες ιδεολογίες των προηγούμενων δεκαετιών. Είναι ενδεικτικό ότι στην υπέρ των αμβλώσεων πλειοψηφία των 7 Δικαστών της Roe v. Wade, οι 5 ήταν επιλεγμένοι από Ρεπουμπλικάνους Προέδρους, η δε απόφαση συντάχθηκε από τον Δικαστή Bluckmun, επιλογή του συντηρητικού Nixon. Φαίνεται πως οι υπερσυντηρητικές επιλογές Δικαστών του Ανωτάτου Δικαστηρίου του πρώην Προέδρου  Trump κατά τη θητεία του παράγουν πλέον τα επιθυμητά αποτελέσματα, νομιμοποιώντας τις οπισθοδρομικές πεποιθήσεις του τμήματος της αμερικάνικης κοινωνίας που εξακολουθεί να τον στηρίζει.

Δεύτερον, ο αγώνας των γυναικών για κατοχύρωση βασικών ελευθεριών τους όπως αυτή της αυτοδιάθεσης του σώματος συνεχίζεται. Τα βήματα που έγιναν της τελευταίες δεκαετίες στο δυτικό κόσμο για την εξασφάλιση πραγματικής ισότητας ανδρών και γυναικών και η προσπάθεια διασφάλισης πλήρως ισότιμης συμμετοχής τους στην κοινωνική, πολιτική και οικονομική ζωή ακυρώνονται στην πράξη από τέτοιες αποφάσεις.

Τρίτον, ο διαχωρισμός του πλανήτη σε δύο βασικά στρατόπεδα εξακολουθεί να βαθαίνει. Από τη μία οι δημοκρατικοί, ανοιχτόμυαλοι, προοδευτικοί πολίτες που σέβονται τη διαφορετικότητα, πασχίζουν για την ελευθερία και την πραγματική ισότητα και πορεύονται με γνώμονα την ουσιαστική γνώση και το κοινό καλό, και από την άλλοι οι συντηρητικοί και αντιδραστικοί που ομνύουν στην οπισθοδρόμηση και είναι έτοιμοι να δεχθούν παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και προσβολή των παραδεδεγμένων θεσμών στο βωμό της επιβολής των αυταρχικών θεωριών τους. Η επικράτηση σε αυτή τη σύγκρουση θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό το μέλλον των δύο τουλάχιστον επόμενων γενιών.

Σε έναν μεταπανδημικό κόσμο, όπου μαίνεται μια επικίνδυνη διεθνής, εμπόλεμη σύρραξη ενισχύοντας την αβεβαιότητα και την ανασφάλεια του παγκόσμιου πληθυσμού, η αναίρεση δικαιωμάτων που κερδήθηκαν με θυσίες και η επαναφορά διλημμάτων που έχουν απαντηθεί εδώ και δεκαετίες μόνο ανησυχητική μπορεί να είναι. Η διαμόρφωση σταθερών, δημοκρατικών, μετριοπαθών πλειοψηφιών που θα κληθούν να υπερασπιστούν τα κεκτημένα του σύγχρονου πολιτισμού καθίσταται, συνεπώς, πιο σημαντική από ποτέ.

Ο Ορέστης Ομράν είναι δικηγόρος, επικεφαλής του Ελληνικού Τμήματος της διεθνούς δικηγορικής εταιρείας με έδρα τις Βρυξέλλες. Ειδικός σε θέματα διασυνοριακών συναλλαγών και ευρωπαϊκού ρυθμιστικού δικαίου.